地理（藏文部分）

三、地理

地理方面的研究仍然是以地名研究为主。山南是雅隆悉补野政权的发源地，在后期的历史中以文化厚重著称。达瓦的《西藏山南市扎囊县域主要地名考略》（ཟླ་བ། ལྷོ་ཁ་གྲ་ནང་ཁུལ་གྱི་གྲགས་ཆེའི་ས་མིང་ལོ་རྒྱུས་མདོ་ཙམ་གླེང་བ།《西藏大学学报》第2期）一文，对山南扎囊县的一些古地名进行了研究，比如该县较为著名的地名如གྲ་ནང་། གྲ་ཕྱི། རྣམ་སྲས་གླིང་། བསམ་ཡས། ཟུང་མཁར། སྒྲགས།，以及一些影响较大的山名如ཧས་པོ་རི། རྒོད་དཀར་ལ། རྒྱ་གར་རི། སྨན་རི། དགེ་རྒྱས་རི། སྤྲེ་མོང་འགུལ་བཙན等，介绍了这些地名的出处、文献记载、民间传说，以及行政区划的变化等，同时对地名和当地文化的关系进行了探讨。

白玛旺庆和古格·其美多吉的《“雅隆”与“青砻”地名考辨》（སྒྲགས་པ་པདྨ་དབང་ཆེན། གུ་གེ་འཆི་མེད་རྡོ་རྗེ། ཡར་ལུང་དང་འཕྱིང་ལུང་ཞེས་ཡུལ་ཚན་སོ་སོར་གོ་དགོས་མིན་སྐོར་གྱི་དོགས་སློང་ཕྲན་བུ།《西藏大学学报》第2期）一文，对历史地名“雅隆”与“青砻”的关系进行了考辨，指出学界通常对这两个地名判断不清，比如将青砻认定为雅隆的一个部分，或者将两者混同为一。文章认为，两者的关系在历史上有一个不断变化和反复的过程，但两个地名本质上仍是各有所指。

杨昌加的《象雄领域考略》（གཡུང་དྲུང་སྐྱབས། ཞང་ཞུང་གི་ཡུལ་ཁམས་ལ་དཔྱད་པ།《中国藏学》第1期）一文，对象雄一词的含义以及象雄郭、普、帕三个地理概念的具体范围进行了探讨。苯教文献中，关于象雄有象雄郭、象雄普、象雄帕三种说法，本文认为可以将象雄分为“象雄文明治下的象雄郭、普、帕三区”和“象雄政治经济文化治下的象雄郭之郭、普、帕三区”两个概念。其中“象雄文明治下的象雄郭、普、帕三区”之象雄普指伊朗、伊拉克等阿拉伯地区，象雄帕指阿富汗、巴基斯坦、克什米尔等喜马拉雅南麓地区，象雄郭即喜马拉雅北麓以穹窿银城为核心的青藏高原地区。而“象雄政治经济文化治下的象雄郭之郭、普、帕三区”，即喜马拉雅北麓以穹窿银城为核心的青藏高原地区又分为郭、普、帕三区，西迄吉尔吉特、东至川西，自西向东依次分为象雄郭之普、帕、郭三区。