地理（藏文部分）

三、地理

地理研究主要分地名研究和古代交通研究。地名研究方面，曲旦（ཆོས་ལྡན།）的《山南扎囊地区古村落名称考》（ལྷོ་ཁ་གྲ་ནང་ཁུལ་གྱི་གྲོང་སྡེ་རྙིང་པའི་ས་མིང་ལོ་རྒྱུས་མདོ་ཙམ་གླེང་བ།《青海民族大学学报》第1期）一文，对西藏山南扎囊地区的相关地名进行了研究，包括地名的由来、地名的书面表述、与之相关的民间典故，以及历史上行政区划的变迁等。作者在文中先后讨论了གྲ་ནང་། དཀྱིལ་རུ། ཟར་ཕུ། གྲོ་པུ། ལྡུམ་བུ། གསེར་ཁུང་།等12个地名，指出每个地名背后都有独特的含义和传承，对地名进行研究应该是地方史研究的一个重要方面。

按照西藏传统地理观，整个藏地从西向东依次可分为上阿里三围、中卫藏四茹和下多康六岗，曼秀·仁青道吉（སྨན་ཤུལ་རིན་ཆེན་རྡོ་རྗེ།）的《“上阿里三围”地名训诂》（སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་ཞེས་པའི་ས་མིང་ཁུངས་འདེད།《中国藏学》第2期）一文对其中上阿里三围的认识进行了探讨。文章分词典中的“上阿里三围”、史籍中的“上阿里三围”以及现有行政区划下的“上阿里三围”等三部分，对阿里三围的具体地望，特别是其中一些地名的演变作了较为详细的梳理，并对其作为历史上格萨尔史诗的发源地的史实作了简单的阐述。

旦增伦珠（བསྟན་འཛིན་ལྷུན་གྲུབ།）、格桑色珍（སྐལ་བཟང་གསལ་སྒྲོན།）的《“ཀླུམ་རོ”或“ཀླུང་རོ”之地名考证》（གནའ་ཡིག་ལས་ཁོལ་བའི་ཡུལ་མིང་ཀླུམ་རོའམ་ཀླུང་རོ་ཞེས་པའི་ཡུལ་གྱི་མགོ་རྔ་ངོས་འཛིན་པ་དང་མཐའ་དཔྱོད།《西藏研究》第2期）一文，从见诸敦煌古藏文历史文书中的“ཀླུམ་རོ”或“ཀླུང་རོ”之地名出发，探讨了两个地名之间的关系以及具体地望。“ཀླུམ་རོ”或“ཀླུང་རོ”通常作为吐蕃王朝之前的一小邦所在地，同时也是吐蕃王朝建立后的一个小型行政区域之一，文章通过对文献记载和口述史料的分析，认为“ཀླུམ་རོ”和“ཀླུང་རོ”指河谷农业地带，按照敦煌文献中名词异写的规律，这两个名词应是同一个地名的异写，也是之后见诸史籍并以口传形式流传至今的“ཀླུང་ཤོད”一名，其具体位置当在今拉萨河上游地区。

古代交通和历史地理演变方面，夏吾卡先（ཤ་བོ་མཁའ་བྱམས།）翻译的约翰莫克（ལྗང་མོ་ཁི།）的《重游赤佛道：关于阿富汗瓦汗藏唐帝国的新信息》（ཐང་བོད་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དངོས་དཔང་གསར་པ་སྟེ་ཨ་ཧྥུ་ཀ་ནི་སི་ཐན་ཝ་ཁན་ས་ཆའི་ལྷ་ཁང་དམར་པོའི་ལམ་ཁ་བསྐྱར་དུ་འགྲིམས་པ།，《青海民族大学学报》第3期）一文，主要介绍了新发现于阿富汗瓦汗地区的四部藏文金石文献，通过对金石文献和图像内容的解读，认为将这些金石文献和新旧《唐书》中相关记载结合起来，能够梳理出唐蕃双方在当地的竞逐及相关行军路线和历史遗存等问题。